KĄCIK LOGOPEDYCZNY
Zadania logopedy przedszkolnego:
- Przeprowadzenie badań wstępnych /przesiewowych/w celu ustalenia mowy dzieci.
- Diagnozowanie logopedyczne.
- Prowadzenie terapii logopedycznej indywidualnej i/oraz grupowej.
- Wspieranie działań wychowawczych i profilaktycznych nauczycieli.
- Współpraca z rodzicami i nauczycielami, dokumentowanie swoich działań.
Cele terapii logopedycznej:
- Czuwanie nad prawidłowym rozwojem mowy dziecka poprzez wczesną diagnozę i stymulację funkcji językowych.
- Kształtowanie prawidłowej mowy poprzez korygowanie wad i zaburzeń.
- Stymulowanie opóźnionego rozwoju mowy.
- Usprawnianie motoryki narządów artykulacyjnych (język, wargi, podniebienie miękkiego)
- Doskonalenie mowy już ukształtowanej.
Praca nad usprawnianiem mowy dziecka wymaga systematyczności, wytrwałości i cierpliwości.
Czas trwania terapii oraz jej efektywność zależy od rodzaju i stopnia zaburzenia mowy, budowy i sprawności aparatu artykulacyjnego, sprawności intelektualnej dziecka, a także od współpracy z rodzicami.
RODZICU!!
ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE UTRWALAJ Z DZIECKIEM
W DOMKU OK. 10 MINUT DZIENNIE.
RODZICU
POCZYTAJ…
Onomatopeje – wyrażenia dźwiękonaśladowcze
Onomatopeje wyrażają w sposób naturalny otaczające nas zjawiska słuchowe. Są pierwszymi, naturalnymi słowami dziecka, powiązanymi z określonym znaczeniem.
W języku polskim istnieje bardzo dużo tego typu wyrazów.
Wyrazy dźwiękonaśladowcze odgrywają ogromną rolę w rozwoju mowy każdego dziecka, ponieważ:
- stanowią ważny etap kształtowania się mowy (poprzedni etap, tj. gaworzenie, był elementem okresu melodii, teraz dziecko wchodzi w okres wyrazu);
-są pierwszym językowym kontaktem dziecka z otoczeniem;
-ćwiczą cały aparat mowy:
oddychanie, fonację (głos),
prozodię (melodię, akcent i rytm mowy),słuch fonematyczny, sprawność i koordynację narządów mowy ,artykulację.
-rozwijają wszystkie najważniejsze funkcje mowy;
-zastępują wyrazy zbyt trudne dla dziecka łatwiejszymi do wymówienia, przez co dziecko dość szybko odnosi swe pierwsze sukcesy (chętniej "bawi się" dźwiękami mowy);
=wzmacniają wyrazy podkreślając ich znaczenie;
-stanowią podstawę posługiwania się językiem potocznym, a potem literackim, są bowiem podstawą do tworzenia nowych wyrazów.
Otaczający nas świat jest źródłem przeróżnych fascynujących dźwięków. Dziecko wsłuchuje się w nie i próbuje je naśladować. Są to zarówno głosy zwierząt, ptaków, sprzętów mechanicznych (klakson samochodu, dzwonek telefonu, warkot odkurzacza, stukanie klocków, pocieranie ręką po papierze itp.), jak i głosy ludzi rozmawiających między sobą lub przemawiających bezpośrednio do dziecka. Z tych dwóch rodzajów dźwięków powstają wyrazy dźwiękonaśladowcze. Pojawiają się one w mowie każdego dziecka pod koniec pierwszego i na początku drugiego roku życia.
Wyrazy dźwiękonaśladowcze można wykorzystać w zabawie z dzieckiem. Inwencja twórcza należy do rodzica. Jednak organizując zabawę z konkretnymi wyrazami, trzeba pamiętać o uwzględnieniu w nich stopnia trudności i wiek, w którym dane głoski pojawiają się w mowie dziecka. Onomatopeja pomaga dziecku w opanowaniu podstaw mowy i zapobiega nieprawidłowościom w jej rozwoju. Powtarzana wielokrotnie sprawia, iż nauka ma charakter spontanicznej zabawy, podczas której następuje wyćwiczenie wielu funkcji aparatu mowy.
Do zabawy można wykorzystać wszelkiego typu klocki, obrazki, ilustracje, książeczki, zabawki , sylwety zwierząt.
Przykłady wyrażeń dźwiękonaśladowczych:
odgłosy zwierząt:
krowa - muuu; baran - beee; koza - meee; świnka - iiii; chrum, chrum; kwi-kwi; osa - bzzz; kukułka - ku-ku;
mruczenie misia - mmm...; miauczenie kota - miau; pies - hau-hau; kogut - kukuryku; indyk - gul-gul;
gęś - gę -gę; kaczka - kwa, kwa; taś -taś; bocian - kle-kle; żaba - kum-kum; trzmiel - www...; sowa - uhu-hu;
koń - kl-kl;iha-ha wąż - ssss...; gołąb - gruchu, gruchu; wrona - kra, kra;
odgłosy pojazdów:
auto - brum; pi-bi; samochód policyjny - e-o; karetka pogotowia - i-u; straż pożarna - e-u; pociąg - fu-fu;czcz..
tramwaj - deń, deń, deń; dzwonek roweru - dzeń, dzeń, dzeń; itd....
i naśladowanie śmiechu innych osób:
mamy - ha-ha; taty - he-he; dziecka -hi-hi; Św.Mikołaja - ho-ho; itd...
inne:
pukanie - puk, puk; uderzanie - buch, buch; stukot - pyk, pyk; bicie serca - pik, pik; podskoki - hop, hop;
okrzyki radości - hip, hip; stukot zegara - tik-tak; bim-bam-bom; zegarek - cyk, cyk; woda - kap-kap; chlap-chlap;
piłka - tap, tap; dzwonek - dzyń-dzyń; nawoływanie kurcząt - cip -cip ; zatrzymywanie konia - prrrr;
poganianie konia - wio!; kichanie - a psik!; strzelanie - pif -paf; rzucanie, uderzanie - bęc; wiatr - szszsz...
szorowanie -szuru-buru; itd...
Zatem zapraszam do zabawy:)
Jak stymulować mowę dziecka? Zatem:
Wykorzystuj codzienne czynności związane z pielęgnacją, ubieraniem, karmieniem, wychodzeniem na spacer itp. Opisuj dziecku to co widzisz i co robisz za pomocą krótkich wypowiedzi. Z początku mogą to być pojedyncze sylaby dźwiękonaśladowcze np.: be, miau, hau itp. Z czasem nazwy najbliższych osób i nazwy rzeczowników, do których dołączasz czasownik, np.: Mama je. Kotek pije. Chleb leży.
Zanim wykonasz jakąś czynność związaną z dzieckiem, np.: kąpiel - mów o tym dziecku.
Mów do dziecka poprawnie! To nie Ty uczysz się mowy od dziecka, ale ono od Ciebie. Gdy zbyt często mówisz do dziecka pieszczotliwie, używając licznych zdrobnień, dajesz mu złe wzorce mowne. W przyszłości będzie ono musiało się uczyć języka od nowa.
Śpiewaj dziecku piosenki według własnych pomysłów. Śpiewaj mu o tym, że ma uszko, oko, nosek, ale także, że przyszła babcia i przyniosła kwiatki. Dzieci to lubią i chętnie słuchają. Nie martw się, że nie potrafisz śpiewać - dziecka to w ogóle nie interesuje. Dla niego ważne jest to, że Ty śpiewasz!!!
Używaj zwrotów grzecznościowych i zachęcaj do używania przez dziecko.
Rozwijaj podstawowe słownictwo obejmujące nazwy przedmiotów codziennego użytku, jedzenia, ubrań, zabawek, bliskich dziecku zwierząt, nazwy podstawowych czynności.
Oglądaj z dzieckiem filmy dostosowane do wieku i wsłuchujcie się w słowa. Próbujcie naśladować ruchem i słowem, sylabą zaobserwowane sytuacje, np.: bum, bach, uuuu, ooo.
Kup kasety z piosenkami dla dzieci i próbujcie razem śpiewać. Możesz to robić również tylko Ty, a dziecko uczestniczy w zabawie poprzez ruch, klaskanie, maszerowanie, potrząsanie grzechotką, czy po prostu kołysanie się na Twoich kolanach.
Czytaj lub opowiadaj dziecku bajki, ciekawe historyjki z twarzą zwróconą do dziecka. Twoja twarz powinna być dobrze oświetlona, aby dziecko widziało dobrze Twoje usta.
Czytaj/opowiadaj dziecku historyjki na podstawie obrazków, nawet tych pojedynczych. Z czasem o obrazku mów coraz więcej.
Recytuj dziecku wiersze dla dzieci, śpiewaj mu proste piosenki, nawet wiele razy ten sam tekst. Z czasem nie wymawiaj ostatniego słowa, może dziecko zacznie dopowiadać, to co powinno być na końcu zwrotki.
Używaj par wyrazów, które się rymują, np.: koty i płoty, buty i luty, Jacek - placek.
W wieku 2 - 3 lat zacznij bawić się z dzieckiem w rozpoznawanie liter.
Pamiętaj:
Wiedz, że w procesie rozwoju mowy występują okresy nasilenia i względnego zastoju. Zastój przypada zwykle na czas nauki chodzenia, kiedy to dziecko fascynuje się nową umiejętnością i zwiększonymi możliwościami poznawania świata. Po opanowaniu sztuki chodzenia znów wraca do pilnej pracy nad mową. Jednocześnie opóźniony rozwój sfery ruchowej lub jej zaburzenia, spowolniają rozwój mowy. Jeśli więc dziecko zaczęło chodzić później niż jego rówieśnicy, istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że również zacznie mówić nieco później. Dlatego też warto stymulować rozwój ruchowy np. przez rozwijanie sprawności manualnych oraz kształtowanie poczucia rytmu, ale wszystkim takim zabawom powinna towarzyszyć mowa (poprawne wzorce dla dziecka).
Obserwuj dziecko czy i jak reaguje na dźwięki z otoczenia. Ponieważ dobry słuch jest warunkiem rozwoju mowy, zwracaj uwagę czy dziecko odwraca głowę w kierunku źródła dźwięku, reaguje na odgłos dzwonka lub telefonu. Najprostszy test polega na potrząsaniu grzechotką za plecami dziecka z prawej i lewej strony i obserwowaniu jego reakcji. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości zgłoś się do pediatry i poproś o skierowanie na badanie słuchu.
Rozwojowi mowy sprzyja karmienie piersią, ponieważ ssanie dziecka to najlepsze w tym okresie ćwiczenie języka i warg. Podczas zaspakajania potrzeb pokarmowych niemowlę uaktywnia cały narząd artykulacyjny. Zaburzenia ssania, połykania i żucia zwykle poprzedzają zaburzenia mowy.
W dzieciach drzemie naturalna skłonność do mówienia, uważaj, aby jej nie tłumić swoim nadmiernym gadulstwem lub wyręczaniem dziecka w mówieniu. Czasem wystarczy obojętność, cierpka uwaga, brak zrozumienia i czasu na wysłuchanie tego co dziecko ma nam lub komuś do powiedzenia, aby zahamować ten proces. Wokół nas tyle się dzieje, stwarzaj dziecku okazję do wypowiedzenia tego co przeżyło. Niech opowie Ci bajkę, którą obejrzało, podzieli się wrażeniami z przedszkola, wymyśli zakończenie do czytanego przez Ciebie opowiadania.
Jeśli zauważysz u dziecka opóźniony rozwój mowy, warto wybrać się do logopedy i pomyśleć o zapisaniu go do przedszkola lub na zajęcia o zwiększonej ilości kontaktów z innymi dziećmi. Wpływ grupy rówieśniczej mobilizuje do mówienia, a zabawa stwarza sprzyjające sytuacje aktywizujące spontaniczną mowę dziecka.
Ćwiczenia usprawniające narządy mowy, a w szczególności język, wargi i podniebienie przygotowują do prawidłowego mówienia.
Zabawy poprzez naśladowanie różnorodnych odgłosów i czynności - zabawy dźwiękonaśladowcze wspomagają rozwój mowy;
Zabawy słowne z udziałem różnych obrazków, zdjęć, ilustrowanych książeczek, gier planszowych, gier komputerowych rozwijają mowę.
CIEKAWOSTKI
Struny głosowe kształtują się już w trzecim miesiącu życia płodowego, dzięki czemu dziecko jest zdolne do płaczu na długo przed urodzeniem.
Przykładowe ćwiczenia usprawniające aparat mowy- ćwiczenia oddechowe , warg i języka.
Niezwłocznie udaj się do logopedy, gdy Twoje dziecko:
-w wieku 6 miesięcy nie gaworzy,
-po ukończeniu 1. roku życia nie wypowiada sylab oraz pojedynczych słów,
-podejrzewasz, że nie rozumie wydawanych przez Ciebie poleceń,
-w wieku 2 lat nie mówi prostych słów, np. mama, baba
-między 2. a 3. r. ż. nie wypowiada prostych zdań, -w wieku 3 lat nie wymawia którejkolwiek z samogłosek ustnych: a, o, e, i, y, -w wieku 4 lat nie potrafi opowiedzieć historyjki obrazkowej, wypowiada tylko proste słowa lub równoważniki zdań, zniekształca wyrazy,
-nie wypowiada głosek: k, g, l, ś, ź, ć, dź, s, z, c, dz,
-zamiast głoski f, w, wymawia p, b, h,
-zamienia g na k,
-zamiast r mówi j,
-między 5. a 6. rokiem życia nie wypowiada następujących głosek: l, s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, k, g, ą, ę,
-gdy przestawia sylaby w wyrazie lub skraca wyrazy,
-w wieku 6 lat nie wypowiada głosek: r, sz, cz, dż, oraz gdy Twoja pociecha:
-nawykowo oddycha buzią,
-podczas mówienia wsuwa język między przednie zęby,
-gdy masz wątpliwości czy dziecko dobrze słyszy.
Rozwój mowy dziecka nie przebiega w jednakowy sposób. U jednych przebiega on szybciej, a u innych wolniej. Można go podzielić na cztery okresy:
okres melodii (trwa od urodzenia do 1 roku życia), w tym czasie dziecko poznaje przedmioty i zaczyna kojarzyć nazwę z przedmiotem, poprawnie wymawia samogłoski: a, e, i oraz spółgłoski: m, b, n, d, t. Już kilka tygodni po narodzinach pojawiają się u dziecka pierwsze dźwięki ,,eheh"i ,,uhuh''. Oficjalnie nazywa się to wokalizacją. Dziecko mając otwartą buzię, wydaje samoistne dźwięki. Następnie w wieku około 2 miesięcy niemowlęta zaczynają gruchać. Wydają one przy tym wszystkie dźwięki, jakie tylko człowiek może wydać, nawet te, które nie występują w języku macierzystym. Oznacza to, że nie mogły się nauczyć tych dźwięków przez imitację i że musza one istnieć w dziecku. Także dzieci głuche początkowo gruchają i gaworzą. Jednakże u dzieci, które siebie samych lub tez rodziców nie słyszą, gaworzenie to po około trzech miesiącach znika. Chociaż więc wydawanie dźwięków nie jest spowodowane imitacją, to jednak słyszana mowa pobudza dziecko do mówienia. Pomiędzy 7 a 10 miesiącem życia dźwięki, które nie należą do mowy ojczystej stopniowo zanikają, a dzieci zaczynają gaworzyć używając wyłącznie dźwięków, które słyszą w swym otoczeniu (poprzez naśladownictwo). Dzieci imitują nie tylko dźwięki , ale także intonację i melodię głosu matki. W pierwszym roku życia można usłyszeć, jak dziecko opowiada długie historie pełne niezrozumiałych słów, ale stosując intonację ludzi dorosłych.
okres wyrazu (trwa od 1 do 2 roku życia), w tym okresie dziecko używa już prawie wszystkich samogłosek - z wyjątkiem nosowych, oraz spółgłoski ;p, pi,b, m, t, d, n, k, j, ś, ź, ć, dź, ch; zna około 300 słów, wypowiedzi są głownie jednowyrazowe, które oznaczają przedmiot, czynność oraz stosunek dziecka do przedmiotu lub czynności);
okres zdania (w tym okresie -1,5-2-3 rok życia) dziecko wypowiada już poprawnie wszystkie samogłoski oraz spółgłoski: p, b, m, pi, bi, mi, f, w, fi, wi, k, g, ch, t, d, n, l; pojawiają się pierwsze zdania, początkowo złożone z 3 słów, później złożone z 4-5 słów;
okres mowy swoistej (przypada między 3 a 7 rokiem życia), dziecko trzyletnie porozumiewa się prostymi zdaniami, wymawia wszystkie samogłoski i spółgłoski: p, pi, bi, m, mi, n, ni, f, fi, w, wi, t, d, n, l, li, ś, ź,ć, dź, j, k, ki, g, gi, ch; dziecko czteroletnie wymawia: s, z, c, dz; dziecko pięcio-, sześcioletnie wymawia: sz, cz, ż, dż, r; dziecko siedmioletnie ma utrwaloną poprawna wymowę wszystkich głosek oraz opanowana technikę mówienia, poprawna pod względem artykulacyjnym, gramatycznym i składniowym.
Prawidłowy rozwój mowy zależy od wielu
czynników:
- Ogólnej sprawności narządów artykulacyjnych.
- Poziomu percepcji słuchowej, w skład której wchodzi : słuch fizjologiczny, słuch fonematyczny (mowny); pamięć słuchowa, umiejętność kojarzenia.
- Ogólnego rozwoju intelektualnego.
Jednak u znacznej liczby dzieci w tym okresie występują zaburzenia i opóźnienia mowy wymagające pracy korekcyjnej, logopedycznej.
SYMPTOMY RYZYKA DYSLEKSJI
WIEK NIEMOWLĘCY (PIERWSZY ROK ŻYCIA)
Motoryka duża
Opóźniony rozwój ruchowy
Słabiej utrzymują równowagę w postawie siedzącej i stojącej
Minimalne dysfunkcje neurologiczne (obniżone napięcie mięśniowe, przetrwałe odruchy wrodzone)
WIEK PONIEMOWLĘCY (2-3 LATA)
Motoryka duża
Opóźniony rozwój ruchowy (później zaczynają chodzić, biegać, problemy z automatyzacją chodu, trudności z utrzymaniem równowagi)
Mała motoryka
Opóźniony rozwój motoryki rąk
Dzieci mało zręczne manualnie
Nieporadne w samoobsłudze
Mało sprawne w zabawach manipulacyjnych
Funkcje wzrokowe, koordynacja wzrokowo-ruchowa
Opóźnienie rozwoju grafomotorycznego
Dzieci nie próbują same rysować
W wieku 2 lat nie potrafią narysować linii
W wieku 2 lat 6 miesięcy nie potrafią narysować linii poziomej, pionowej
W wieku 3 lat nie rysują koła
Funkcje słuchowo-językowe
Opóźnienie rozwoju mowy
WIEK PRZEDSZKOLNY (3-5 LAT)
Motoryka duża
Niska sprawność ruchowa
Słabo biega
Ma kłopoty z utrzymaniem równowagi
Z trudem uczy się jeździć na rowerze, hulajnodze
Jest niezdarne, ruchy są słabo skoordynowane
Mała motoryka
Słaba sprawność rąk
Trudności i niechęć do wykonywania czynności samoobsługowych (zapinanie guzików, sznurowanie butów)
Niechęć do zabaw manipulacyjnych (nawlekanie korali)
Koordynacja wzrokowo-ruchowa
Trudności z budowaniem z klocków
Niechęć do rysowania (rysunki są bardzo uproszczone)
Nieprawidłowy chwyt narzędzia pisarskiego (dziecko rysuje za mocno lub za słabo)
Nie rysuje koła w wieku 3 lat, kwadratu i krzyża w wieku 4 lat, kwadratu opartego na kącie w wieku 5 lat
Funkcje wzrokowe
Nieporadność w rysowaniu
Trudności w składaniu obrazków wg wzoru pociętych na części, puzzli, mozaik
Funkcje słuchowo – językowe
Opóźniony rozwój mowy
Nieprawidłowa artykulacja wielu głosek
Trudności z wypowiadaniem się (przekręcanie wyrazów)
Trudności z rozpoznawaniem rymów i alienacji
Trudności z zapamiętywaniem i przypominaniem nazw dni tygodnia, pór roku, dnia
Trudności z zapamiętywaniem krótkich wierszy, piosenek
Ubogi zasób słownictwa
Lateralizacja
Opóźniony rozwój
Brak przejawów preferencji jednej ręki
Orientacja w schemacie ciała i przestrzeni
Z końcem wieku przedszkolnego dziecko myli prawo-lewo, nie potrafi wskazać prawej
WIEK SZKOLNY (KLASY I-III)
Motoryka duża
Dziecko jest niezdarne, ruchy są słabo skoordynowane
Niechętnie uczestniczy w zajęciach w-f, ponieważ ma trudności z wykonywaniem wielu ćwiczeń
Słabo biega, skacze
Ma kłopoty z wykonywaniem ćwiczeń równoważnych
Z trudem uczy się jeździć na rowerze dwukołowym
Mała motoryka
Słaba sprawność rąk
Trudności z wykonywaniem precyzyjnych ruchów o i czynności samoobsługowych (zapinanie guzików, sznurowanie butów, wiązanie kokardki, używanie noża i widelca)
Trudności w posługiwaniu się nożyczkami
Trudności z opanowaniem prawidłowych nawyków ruchowych podczas rysowania i pisania (niewłaściwy chwyt narzędzia pisarskiego pomimo wielu ćwiczeń z tego zakresu, w niewłaściwym kierunku kreśli linie pionowe, poziome
Koordynacja wzrokowo-ruchowa
Trudności z rzucaniem do celu i chwytaniem
Niechęć do rysowania i pisania
Zbyt duży nacisk na kartkę narzędziem pisarskim przez co ręka szybko się męczy
Trudności z utrzymaniem się w liniaturze przy rysowaniu szlaków grafomotorycznych, elementów literopodobnych
Niski poziom graficzny rysunków
Pisze niestarannie, niestarannie prowadzi zeszyty, zagina kartki
Pisze wolno
Trudności z rysowaniem rombu (6-7 lat)
Funkcje wzrokowe
Trudności z wyróżnieniem elementów z całości, a także ich syntetyzowaniem w całość
Trudności w odnajdowaniu szczegółów na dwóch podobnych obrazkach
Trudności z odróżnianiem kształtów podobnych (figur geometrycznych, liter m-n, l-t-ł, p-b-d)
Funkcje słuchowo – językowe
Wadliwa wymowa
Przestawianie głosek w wyrazach
Błędy gramatyczne w budowaniu wypowiedzi
Trudności w posługiwaniu się wyrażeniami przyimkowymi wyrażającymi stosunki przestrzenne (na, pod, za, przed)
Trudności z różnicowaniem głosek podobnych fonetycznie (z-s, k-g, b-p) w porównywanych słowach (kosa-koza)
Trudności w dokonywaniu analizy i syntezy słuchowej (sylabowa, głoskowa)
Trudności w wyróżnianiu głosek w nagłosie, śródgłosie, wygłosie prostych wyrazów)
Trudności w zapamiętywaniu szeregu cyfr, sekwencji wyrazowych, sekwencji czasowej (wczoraj, dziś, jutro)
Trudności z zapamiętywaniem wierszy, piosenek, więcej niż jednego polecenia w krótkim czasie
Trudności z zapamiętaniem tabliczki mnożenia
Trudności z nazywaniem i zapamiętaniem liter alfabetu, cyfr
Lateralizacja
Opóźniony rozwój lateralizacji
Brak ustalenia ręki dominującej
Utrzymywanie się oburęczności i obuoczności
Orientacja w schemacie ciała i przestrzeni
dziecko myli prawo-lewo w odniesieniu do własnych części ciała
w odniesieniu do przestrzeni
pisanie liter i cyfr zwierciadlanie lub pisanie od strony prawej do lewej
Czytanie
czyta bardzo wolno
głównie głoskuje lub sylabizuje i nie zawsze dokonuje poprawnej syntezy
często przekręca wyrazy
nie rozumie przeczytanego zdania
niewłaściwie i słabo rozumie przeczytany tekst
może czytać szybko, popełniając przy tym nasiloną ilość błędów
Pisanie
trudności z zapamiętaniem kształtu liter rzadziej używanych (F, H, Ł, G)
mylenie liter o podobnych kształtach
popełnianie błędów podczas przepisywania tekstów
mylenie liter, głosek podobnych fonetycznie (z-s, w-f, t-d)
trudności z zapisywaniem zmiękczeń
błędne różnicowanie układów –ą, -ę z układami –om, -on, -em, -en
opuszczanie, dodawanie, przestawianie, podwajanie liter i sylab w wyrazach
nasilone trudności podczas pisania ze słuchu
bardzo często pisze litery i cyfry w zwierciadlanym odbiciu
odwzorowuje wyrazy pisząc je od strony prawej do lewej
Orientacja w czasie
trudności z określaniem czasu na zegarze, pory dnia
Współwystępowanie wielu wymienionych objawów
u jednego dziecka pozwala z większą pewnością przypuszczać, że mamy do czynienia
z dzieckiem z ryzyka dysleksji.
Nie należy tych objawów bagatelizować i mówić, że „dziecko z tego wyrośnie”. Należy jak najszybciej przeprowadzić specjalistyczne badania diagnostyczne (np. w PPP). Dziecko z ryzyka dysleksji wymaga indywidualnej pomocy .
